Thông tin doanh nghiệp
Không phải bao bì nào cũng có khả năng kéo dài hạn sử dụng cho thực phẩm. Nhiều cơ sở sản xuất vẫn nhầm lẫn khi cho rằng “chỉ cần bao là đủ”. Trên thực tế, việc chọn đúng loại bao bì thực phẩm phù hợp không chỉ giúp bảo quản tốt hơn mà còn hạn chế thất thoát sản phẩm, giảm rủi ro vi sinh, tối ưu chi phí vận hành. Đây là yếu tố cốt lõi giúp gia tăng giá trị sản phẩm trong mắt người tiêu dùng và nhà phân phối.
Bảo quản thực phẩm tối ưu theo từng nhóm sản phẩm
Mỗi loại thực phẩm (khô, ướt, đông lạnh, chế biến sẵn…) đều có đặc điểm lý hóa khác nhau. Nếu chọn sai bao bì, thực phẩm có thể bị oxy hóa, hấp hơi, thấm dầu hoặc mất đi cấu trúc. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng, hương vị và tuổi thọ sản phẩm.
Tác động đến hạn sử dụng và an toàn thực phẩm
Một nghiên cứu của Viện Công nghệ Thực phẩm Việt Nam (VIFTEC) cho thấy: sử dụng đúng bao bì có thể kéo dài hạn sử dụng từ 30–200% so với bao bì thông thường. Ví dụ, cá khô trong túi hút chân không chống tia UV giữ chất lượng hơn 6 tháng, thay vì chỉ 2 tháng trong túi PP truyền thống.
Ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng và niềm tin thương hiệu
Bao bì không chỉ là lớp vỏ bảo vệ mà còn là yếu tố giao tiếp với khách hàng. Chọn bao bì mỏng, dễ rách, hoặc không chống ẩm đúng chuẩn khiến sản phẩm bị hư hỏng trước khi đến tay người dùng, kéo theo hậu quả: đánh giá xấu, trả hàng, thiệt hại uy tín.
Chi phí sản xuất – hậu kiểm – thu hồi nếu chọn sai bao bì
Nhiều doanh nghiệp nhỏ tiết kiệm bằng cách dùng bao bì rẻ, không kiểm định. Kết quả là hàng loạt vấn đề phát sinh như: thực phẩm bị mốc, rò rỉ dầu, hư hỏng sớm… khiến chi phí thu hồi, hủy hàng, xử lý khiếu nại cao gấp nhiều lần so với chi phí đầu tư bao bì ban đầu.
Khi bắt tay vào cách chọn bao bì thực phẩm, điều quan trọng đầu tiên là hiểu rõ các yếu tố nền tảng ảnh hưởng đến hiệu quả bảo quản. Từ loại vật liệu, cấu trúc bao bì, đặc tính sản phẩm đến điều kiện lưu trữ đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng.
|
Vật liệu phổ biến |
Ưu điểm chính |
Nhược điểm |
|---|---|---|
|
PE |
Dẻo, chống thấm tốt, rẻ |
Không chống oxy hóa |
|
PET |
Cứng cáp, trong suốt, có thể hút chân không |
Dễ bị trầy xước |
|
PA/PE |
Chống thấm khí cao, chịu nhiệt tốt |
Giá thành cao hơn |
|
PP |
Đa dụng, chịu nhiệt cao |
Kém trong chống oxy hóa |
|
Nhôm màng ghép |
Chống sáng, chống ẩm tuyệt đối |
Không thân thiện môi trường |
|
PLA (sinh học) |
Thân thiện môi trường, phân hủy nhanh |
Kém bền trong điều kiện ẩm, nóng |
Rất nhiều doanh nghiệp F&B và cơ sở sản xuất vừa và nhỏ thường chọn bao bì theo thói quen hoặc "thấy thị trường dùng thì dùng theo", dẫn đến rủi ro chất lượng, chi phí hỏng hàng cao. Để áp dụng đúng cách chọn bao bì thực phẩm, cần thực hiện theo quy trình rõ ràng, từ khảo sát đặc tính sản phẩm đến thử nghiệm vật liệu và đánh giá tính phù hợp từng điều kiện thực tế.
Bước đầu tiên là chia nhóm thực phẩm theo dạng tồn tại và đặc tính vật lý, ví dụ:
Việc phân loại này giúp định hướng loại bao bì cần chống ẩm, chịu nhiệt, hay thông khí.
Trả lời câu hỏi: bạn muốn sản phẩm bảo quản bao lâu?
Ví dụ:
Mục tiêu này sẽ quyết định độ dày vật liệu, số lớp màng, và tính năng cần thiết như chống oxy hóa hay hút chân không.
Dựa trên hai bước trên, bạn bắt đầu lựa chọn:
Ngoài ra, nên cân nhắc chọn vật liệu đạt chứng nhận an toàn thực phẩm để đảm bảo xuất xứ rõ ràng.
Mẹo: nên ưu tiên bao bì có lớp trong suốt một phần để khách hàng dễ quan sát sản phẩm bên trong.
Trước khi sản xuất hàng loạt, bạn cần thử nghiệm trong điều kiện thực tế:
Các công ty R&D thường làm test đóng gói mô phỏng để dự báo tỷ lệ lỗi và quyết định phương án tối ưu.
Sau mỗi lô hàng, cần thu thập phản hồi từ thị trường và đơn vị phân phối:
Nếu có sự cố, cần phân tích nguyên nhân và thay đổi vật liệu, thiết kế hoặc quy cách đóng gói phù hợp hơn.
Một số cơ sở sản xuất, đặc biệt là quy mô nhỏ hoặc mới bắt đầu, thường mắc phải những sai lầm rất phổ biến khi chọn bao bì – khiến sản phẩm hỏng nhanh, chi phí tăng cao, hoặc không đạt tiêu chuẩn pháp lý khi phân phối.
Nhiều người chỉ quan tâm giá/m2 bao bì mà bỏ qua khả năng chống oxy, thấm dầu, hoặc độ bền nhiệt. Hậu quả là sản phẩm nhanh bị mốc, ôi thiu, hoặc bung mép túi.
Một số bao bì không có ký hiệu an toàn thực phẩm (fork & glass) hoặc chưa qua kiểm định QCVN 12-1:2011/BYT vẫn bị dùng đại trà. Điều này tiềm ẩn rủi ro nhiễm độc, bị phạt khi kiểm tra chất lượng hoặc từ chối nhập khẩu.
Ví dụ: dùng túi hút chân không cho salad tươi khiến rau bị úng. Ngược lại, dùng túi có lỗ thông khí để đựng sản phẩm dầu mỡ sẽ gây thấm ngược. Những lỗi sai này bắt nguồn từ việc không kiểm tra phản ứng vật lý giữa bao và thực phẩm.
Chọn xong là in số lượng lớn → đóng gói → xuất kho mà không test thử. Khi gặp sự cố (rách túi, phồng gói, dầu chảy ra), doanh nghiệp mới phát hiện, lúc đó chi phí xử lý cực kỳ tốn kém.
Sản phẩm vận chuyển xa, qua nhiều điểm trung chuyển cần bao bì bền, chống sốc, chịu lực. Nếu không tính đến điều này, bao bì dễ bung mép, làm hỏng hàng loạt khi đến nơi.
Không cần chờ đến khi sản phẩm hư hỏng hoặc bị khách hàng phản ánh, bạn vẫn có thể đánh giá hiệu quả của việc chọn đúng bao bì thực phẩm thông qua một số dấu hiệu rõ ràng dưới đây. Đây là cơ sở giúp bạn yên tâm mở rộng quy mô sản xuất và nâng cao niềm tin người tiêu dùng.
Bao bì đúng chuẩn giúp thực phẩm không đổi màu, biến chất, không sinh mùi lạ hay bị ẩm mốc. Với thực phẩm khô, tiêu chí quan trọng là giữ được độ giòn, không bị hút ẩm. Với thực phẩm dầu mỡ, cần đảm bảo không bị rỉ dầu, thấm ngược ra ngoài hoặc mùi bị oxy hóa.
Bao bì tốt sẽ có khả năng hàn kín mép chuẩn, không bị bung khi vận chuyển hoặc lưu kho. Doanh nghiệp có thể dùng chỉ số này như một KPI đánh giá chất lượng bao bì và nhà cung cấp.
Khách hàng hoặc đơn vị phân phối không phản ánh lỗi về: phồng gói, bao rách, sản phẩm chảy dầu/mất mùi → đây là dấu hiệu bao bì đã phù hợp với mục tiêu bảo quản và điều kiện vận chuyển.
Đối với sản phẩm bán lẻ, hình ảnh bao bì chính là đại diện cho thương hiệu. Khi bạn chọn đúng vật liệu in (in mặt ngoài, cán màng đúng lớp), bao bì không bong mực, không lem màu, giúp nâng cao trải nghiệm người tiêu dùng.
Một chỉ báo gián tiếp nhưng cực kỳ quan trọng: người dùng hài lòng với sản phẩm và bao bì đi kèm. Họ đánh giá cao tính tiện lợi (zipper dễ mở, bao kín khí…), cảm nhận sản phẩm giữ tươi tốt hơn, và có xu hướng quay lại mua.
Với hàng chục loại vật liệu và kiểu dáng bao bì trên thị trường, việc chọn loại phù hợp sẽ phụ thuộc vào mục tiêu sử dụng cụ thể. Dưới đây là các nhóm mục tiêu phổ biến và gợi ý loại bao bì tối ưu tương ứng – giúp bạn chọn bao bì thực phẩm chính xác và hiệu quả nhất.
Việc thực hiện đúng cách chọn bao bì thực phẩm không chỉ giúp kéo dài hạn sử dụng mà còn tiết kiệm chi phí, hạn chế rủi ro và nâng cao giá trị thương hiệu. Dù là doanh nghiệp nhỏ hay sản xuất lớn, bạn đều có thể ứng dụng các bước, tiêu chí và checklist trên để lựa chọn bao bì phù hợp – hiệu quả – an toàn. Đừng quên thử nghiệm và cập nhật định kỳ theo điều kiện thực tế và thị trường mục tiêu.
Bao bì tiếp xúc thực phẩm trực tiếp cần đạt QCVN 12-1:2011/BYT và nên có chứng nhận như FDA, HACCP để đảm bảo an toàn vệ sinh và đủ điều kiện xuất khẩu.
Có. Bao bì xuất khẩu cần đạt chuẩn quốc tế, chịu vận chuyển dài ngày, in nhãn song ngữ và bảo quản dài hạn, trong khi nội địa linh hoạt hơn về chất liệu và thời gian lưu trữ.
Có, nếu sản phẩm có vòng đời ngắn hoặc phục vụ khách hàng ưu tiên tính bền vững. Tuy nhiên, cần kiểm tra độ bền trong môi trường ẩm, nóng và chi phí sản xuất.
Có. Nên dùng màng PA/PE hoặc PA/CPP chuyên dụng có khả năng hàn kín và chịu lực hút để tránh bị thủng, bung khi hút chân không.
Nên chọn PET/PE hoặc PA/PE có khả năng ngăn dầu thấm ngược và chống oxy hóa. Tránh dùng bao PE đơn lớp vì dễ thấm dầu và rách mép hàn.
Thực hiện test mô phỏng: bảo quản thử ở điều kiện thực tế, vận chuyển thử và đánh giá chất lượng sản phẩm sau thời gian nhất định để phát hiện lỗi bao bì tiềm ẩn.
